Shifu = leraar.
Jaren geleden eens een overzicht gemaakt van hoe een kungfu family in elkaar zit. Voortkomend uit de traditionele Chinese cultuur is het een patriarchaal systeem. Een vrouwelijke leraar noem je ook Shifu.
Strikt genomen is je leraar alleen je Shifu als er een traditionele inwijdingsceremonie heeft plaats gevonden bai shi (拜師).
Er zijn namelijk twee aanspreek titels die hetzelfde klinken en min of meer in dezelfde context gebruikt worden maar toch een andere betekenis hebben en ook andere (Chinese) karakters hebben.
Shifu 師父 en Shifu 師傅. Beiden zijn te vertalen als ‘Meester’. De term Sifu (uitgesproken als sie-foe) is misschien bekender; het is de Cantonese uitspraak van dezelfde karakters.
Shifu 師父 is de “Paternal Father” in onderstaand overzicht. Dit is hoe jij je gerespecteerde leraar of mentor aanspreekt. Iemand die jou iets aanleert. Ook een monnik word op deze manier aangesproken; een kungfu leraar is daar een soort verlengde van.
In de Chinese cultuur krijgen leraren (bijna) hetzelfde respect als ouders. Er is ook een bekend gezegde dat luidt: 一日为师终生为父” (yī rì wéi shī zhōng shēng wéi fù) “He who teaches me for one day is my father for life).”
Shifu 師傅 wordt gebruikt om iemand (respectvol) aan te spreken die een bepaald ambacht beheerst of bepaalde specifieke vaardigheden bezit. Of als je bijvoorbeeld de weg wil vragen aan een onbekende (oudere) heer op straat.
Voor een buitenlander is vaak nauwelijks te onderscheiden wanneer men het één en het ander gebruikt.
Je eigen leraar spreek je aan als Shifu 師父, zonder familienaam. Er kan er maar ééntje zijn; daar is geen onduidelijkheid over. Leraren van een (bevriende) andere kungfu school, daar noem je eerst de familienaam en daarna de term Shifu 師父 . Bijvoorbeeld Meester H.K. Wang zou dan “Wang Shifu” heten.
Tot slot wil ik nog vermelden dat Shifu 師父 een informele aanspreekterm is, die uitgesproken wordt uit respect naar degene die aangesproken wordt. En daarmee bedoel ik dat men zichzelf geen Shifu 師父 (kan/zou moeten) noemen; het is het respect wat iemand anders uitspreekt naar jou toe (eventueel …).
Wat ontbreekt in bovenstaand overzicht is vrouw van de Shifu: Shīmǔ (師母) “master-mother”. De man van een vrouwelijke leraar is shīzhàng (師丈) “master-husband”.
De ‘leeftijd’ van broers/zussen (of ooms/tantes) word bepaald aan de hand van hoe lang men al traint in de desbetreffende school.